10 tips voor meer zelfvertrouwen

Zelfvertrouwen is belangrijk om je op een prettige manier door het leven te bewegen. Hoe komt zelfvertrouwen precies tot stand? En waarom wankelt het soms? Psycholoog Shannon vertelt wat zelfvertrouwen is – en wat je kunt doen om het op peil te houden. 

 

‘Stel ik een domme vraag?’ ‘Doe ik het wel goed?’ ‘Vinden ze me wel aardig?’ Onzekerheid kan in veel aspecten van je leven een rol spelen – op werk, tijdens een opleiding en in vriendschappen. En hoewel het heel menselijk is, kan onzekerheid verdomd lastig zijn. Shannon: ‘Zelfvertrouwen gaat over: durf ik dingen aan te gaan; vertrouw ik erop dat ik dingen kan? En dat is geen statisch gegeven, maar een veranderlijk proces dat een leven lang doorgaat.

 

Hoe werkt zelfvertrouwen?

 

Binnen de psychologie maken we onderscheid tussen twee wezenlijke pijlers waarop je ontwikkeling stoelt, namelijk je aangeboren aanleg – nature – en de ervaringen die je opdoet in je leven – nurture. Die beide invloeden bepalen ook hoe zelfverzekerd of hoe onzeker je je in bepaalde situaties voelt. 

 

Heb je van je ouders een stevige persoonlijkheid meegekregen? Dan heeft dat een gunstige invloed op je zelfvertrouwen. Ben je tijdens een presentatie op school een keer uitgelachen? Dan tast dat je gevoel van eigenwaarde aan.

 

Soms gebeurt dit structureel – bijvoorbeeld bij pesten. Er kan dan vermijding optreden: je gaat dan in je werk of in je sociale leven situaties uit de weg om niet opnieuw aan dat rotgevoel blootgesteld te worden.’ 

 

Social media of niet?

 

Het gebruik van social media staat niet voor niets ter discussie als het over zelfvertrouwen gaat. Shannon: ‘We zijn groepsdieren, we willen erbij horen. Realistisch of niet: het is menselijk dat we willen voldoen aan de ideale standaard die op social media gepresenteerd wordt. Merk je dat je van nature al wat worstelt met je zelfbeeld, dan zal het gebruik van social media dit waarschijnlijk versterken. 

 

“Realistisch of niet: het is menselijk dat we willen voldoen aan de ideale standaard die op social media gepresenteerd wordt.”

 

Cultuur speelt bij zelfverzekerdheid ook een rol. In onze samenleving worden bijvoorbeeld individuele prestaties centraal gesteld, terwijl in Azië het collectief overwegend belangrijker gevonden wordt. Individueel falen weegt bij ons dus ook zwaarder: als je het even niet weet of als iets je even niet lukt, dan voelt dit als je eigen schuld.

 

Ook het adagium ‘laten we het vooral gezellig houden’ heerst bij ons sterk. Dat helpt niet erg, als je je schaamt of kwetsbaar voelt. Goed om te weten: vaak nemen deze gevoelens af als je ouder wordt: ons relativeringsvermogen groeit met de jaren.’ 

 

Ook interessant: 6 manieren om uit je comfort zone en in je growth zone te stappen

 

Jouw zelfvertrouwen vergroten

 

Maakt het voor je zelfvertrouwen uit of je thuis of op je werk bent? ‘Tot op zekere hoogte. Natuurlijk heeft een bedrijfscultuur en een goeie baanmatch effect op hoe veilig of onveilig je je voelt in een baan.

 

Maar de ervaringen die jouw zelfvertrouwen hebben gemaakt – in goede en slechte zin – neem je altijd en in elke situatie als een rugzak met je mee. Gelukkig is die rugzak niet afgesloten: het is altijd mogelijk om er relativerende en versterkende ervaringen aan toe te voegen.’ 

 

1. Besef: het is normaal 

 

Iedereen voelt zich in zijn leven wel eens onzeker. Ook artiesten die voor de zoveelste keer voor miljoenen mensen optreden. Het is niet raar of stom als je onzeker bent.

 

2. Focus op het positieve en vier je succes

 

Schrijf iedere avond 3 punten op voor jezelf op, waarbij je je focust op wat je goed hebt gedaan of wat goed is gegaan door jouw toedoen. (Bijvoorbeeld: ‘Ik heb gezond gekookt voor mezelf vandaag’.)

 

3. Vraag mensen om je heen om je positieve eigenschappen 

 

Vaak is het beeld dat je van jezelf hebt onterecht een stuk minder rooskleurig dan hoe andere mensen je zien. Vraag eens: ‘Als je aan mij denkt als persoon, wat komt er dan in je op?’

 

4. Vergelijk jezelf niet te veel met andere mensen

 

Kijk niet naar andere lijven, carrières, prestaties of huizen: focus op jezelf en beoordeel neutraal je eigen situatie. Het is niet realistisch jezelf te vergelijken met een topsporter als je net bent begonnen met sporten. Je geest trainen gaat op dezelfde manier als je je lichaam traint: oefen veel en geroutineerd, dan gaat het je steeds makkelijker af.

 

5. Kijk met mildheid naar jezelf 

 

Baal je van iets dat je gezegd hebt? Vind je dat je een fout hebt gemaakt? Bedenk wat je tegen een vriend zou zeggen die in jouw schoenen zou staan. Schrijf het eens op en zeg het tegen jezelf in de spiegel.

 

6. Kijk kritisch naar je social media

 

Wat doet social media met jou? Als je merkt dat het gebruik ervan soms een negatieve nasmaak geeft, bedenk dan wat er de deur uit kan en wat je echt leuk vindt. Stel een maximale gebruikstijd in voor jezelf en bedenk: wat zou je allemaal kunnen doen in de tijd die je daarmee overhoudt?

 

7. Leg de lat wat lager

 

Ook met een paar percentages minder presteren, is het nog ruim voldoende. Je hoeft niet altijd de persoon te zijn die de overuren maakt. Probeer niet altijd je sporttijden te verbeteren. Het huis hoeft niet altijd brandschoon te zijn. Goed is goed genoeg.

 

8. Vervang ‘ik moet’ door ‘ik mag’ 

 

En kijk of je dan nog zin hebt om iets te doen. Sta jezelf ook toe om iets niet te doen als je even tijd voor jezelf nodig hebt.

 

9. Probeer het eens met een psycholoog 

 

Psychologen zijn er om je opbouwende, kritische vragen te stellen – om zo te kijken welke ideeën over jezelf kloppen en welke niet, en hoe je het beste met je onzekerheid kunt omgaan.

 

10. Geef jezelf de tijd 

 

Onzekerheid ontstaat niet van de een op de andere dag. Dat betekent ook dat het niet van de een op de andere dag verdwijnt.. Gun jezelf tijd en ruimte om ermee aan de slag te gaan. Focus je op de stappen die je maakt en op de vooruitgang, niet zozeer op het einddoel.

 

Hopelijk geven bovenstaande tips je handvatten en inzichten voor meer zelfvertrouwen. Doe jij iets anders wat jou erg helpt? Of helpen bovenstaande tips voor je gevoel niet?

 

Deel het via [email protected] of boek een vrijblijvend gesprek met één van onze psychologen. Ze helpen je graag met jouw persoonlijke uitdagingen en gaan dieper in op wat voor jou wel en niet werkt.